در دنیای امروز که استفاده از موبایل برای دسترسی به اینترنت روز به روز بیشتر میشود، افزایش سرعت سایت در موبایل از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. کاربران موبایل انتظار دارند که سایتها به سرعت بارگذاری شوند و تجربهای روان و بدون وقفه داشته باشند. تاخیر در بارگذاری صفحات میتواند منجر به از دست دادن کاربران، کاهش نرخ تبدیل و آسیب به اعتبار برند شود. علاوه بر این، موتورهای جستجو، به ویژه گوگل، سرعت سایت را به عنوان یکی از عوامل مهم در رتبهبندی در نظر میگیرند. بنابراین، یک سایت سریع برای موبایل نه تنها تجربه کاربری بهتری را ارائه میدهد، بلکه میتواند رتبه سایت شما را در موتورهای جستجو نیز بهبود بخشد. این راهنمای جامع به شما کمک میکند تا با مفاهیم و تکنیکهای کلیدی بهینهسازی سرعت سایت برای موبایل آشنا شوید و گامهای عملی لازم را برای دستیابی به این هدف بردارید.
چرا سرعت سایت برای موبایل مهمه؟
دلایل متعددی وجود دارد که چرا بافزایش سرعت سایت در موبایل حیاتی است. درک این دلایل به شما کمک میکند تا اهمیت این موضوع را بهتر درک کرده و برای اجرای تکنیکهای بهینهسازی انگیزه بیشتری پیدا کنید:
- تجربه کاربری بهتر (UX):
- انتظارات کاربران: کاربران موبایل، به خصوص در حال حرکت، انتظار دارند که سایتها بلافاصله بارگذاری شوند. آنها حوصله صبر کردن برای بارگذاری تصاویر یا عناصر سنگین را ندارند.
- کاهش نرخ پرش (بانس ریت): اگر سایت شما برای بارگذاری بیش از چند ثانیه طول بکشد، احتمال اینکه کاربر صفحه را ببندد و به یک سایت دیگر با سرعت بالاتر مراجعه کند، بسیار زیاد است. این موضوع مستقیماً بر نرخ پرش سایت شما تاثیر منفی میگذارد.
- افزایش رضایت کاربر: یک تجربه کاربری سریع و روان منجر به رضایت بیشتر کاربران شده و احتمال بازگشت آنها به سایت شما را افزایش میدهد.
- قابلیت استفاده: سرعت یکی از ارکان اصلی قابلیت استفاده است. اگر سایت کند باشد، حتی اگر محتوای عالی داشته باشد، کاربران برای دسترسی به آن با مشکل مواجه خواهند شد.
- بهبود رتبه در موتورهای جستجو (سئو):
- عامل رتبهبندی گوگل: گوگل به طور رسمی سرعت سایت را به عنوان یکی از عوامل مهم در الگوریتم رتبهبندی خود معرفی کرده است. وبسایتهایی که سریعتر بارگذاری میشوند، شانس بیشتری برای کسب رتبههای بالاتر در نتایج جستجو دارند.
- Mobile-First Indexing: گوگل از ایندکسگذاری اولویتدار موبایل استفاده میکند. این بدان معناست که نسخه موبایل سایت شما برای رتبهبندی اهمیت بیشتری پیدا کرده است. بنابراین، سرعت نسخه موبایل مستقیماً بر سئو تاثیرگذار است.
- نرخ کلیک (CTR): سایتهایی که در نتایج جستجو رتبه بالاتری دارند، معمولاً نرخ کلیک بیشتری نیز دریافت میکنند. سرعت خوب میتواند به بهبود CTR کمک کند.
- افزایش نرخ تبدیل:
- فروشگاههای آنلاین: برای وبسایتهای فروشگاهی، هر ثانیه تاخیر در بارگذاری میتواند منجر به از دست دادن فروش شود. کاربران عجله دارند و اگر فرآیند خرید طولانی یا کند باشد، احتمال انصراف آنها از خرید افزایش مییابد.
- فرمها و تماسها: حتی برای سایتهای غیرتجاری، سرعت بالا در بارگذاری فرمهای تماس، ثبتنام یا سایر اقدامات مورد نظر (کال تو اکشن) میتواند نرخ تبدیل این اقدامات را نیز افزایش دهد.
- اهمیت در مراحل مختلف سفر مشتری: در هر مرحله از سفر مشتری، از اولین بازدید تا تکمیل خرید، سرعت سایت نقش کلیدی در موفقیت یا شکست ایفا میکند.
- کاهش هزینهها:
- مصرف پهنای باند: سایتهای بهینهتر، پهنای باند کمتری مصرف میکنند که میتواند برای کاربران با بستههای اینترنتی محدود، یک مزیت محسوب شود.
چطور سرعت سایت رو برای موبایل افزایش بدیم؟
قبل از توضیح درباره نحوه افزایش سرعت سایت در موبایل به شما پیشنهاد میکنم اگر سرعت سایت شما در موبایل کند است و دیر لود میشود میوانید از مشاوره کارشناسان ما خدمات بهینه سازی سرعت سایت را برای سایت خود دریافت کنید تا ما سرعت سایت شما را در موبایل و دسکتاپ بهینه کنیم.
بهینهسازی سرعت سایت برای موبایل یک فرایند چند وجهی است که نیازمند توجه به جنبههای مختلف فنی و محتوایی است. در ادامه به تفصیل به تکنیکهای کلیدی میپردازیم:
1. بهینهسازی تصاویر
تصاویر معمولاً بزرگترین بخش از حجم صفحات وب را تشکیل میدهند و نقش حیاتی در سرعت بارگذاری دارند. بهینه سازی تصاویر میتواند تاثیر شگرفی بر سرعت سایت شما داشته باشد.
- استفاده از فرمتهای مناسب تصویر:
- WebP: این فرمت جدیدتر که توسط گوگل توسعه یافته، نسبت به JPEG و PNG فشردهسازی بهتری ارائه میدهد و کیفیت تصویر را حفظ میکند. WebP از فشردهسازی بدون اتلاف (lossless) و با اتلاف (lossy) پشتیبانی میکند و همچنین قابلیت شفافیت (transparency) را نیز دارد. برای پشتیبانی گستردهتر، میتوانید از روشهای جایگزین برای مرورگرهایی که WebP را پشتیبانی نمیکنند، استفاده کنید.
- JPEG: این فرمتها نیز نسبت به JPEG استاندارد، فشردهسازی بهتری را ارائه میدهند، اما پشتیبانی آنها نسبت به WebP کمتر است.
- SVG: برای گرافیکهای ساده، آیکونها و لوگوها، SVG بهترین گزینه است. این فرمت مبتنی بر کد است، حجم بسیار کمی دارد و بدون افت کیفیت در هر اندازهای مقیاسپذیر است.
- PNG: برای تصاویری که نیاز به شفافیت دارند یا شامل متن و جزئیات ظریف هستند، PNG مناسب است. اما در نظر داشته باشید که فایلهای PNG معمولاً بزرگتر از JPEG هستند، مگر اینکه فشردهسازی شوند.
- اندازه تصاویر را بهینه کنید:
- اندازه واقعی: تصاویر را به اندازهای که در صفحه نمایش داده میشوند، برش دهید. بارگذاری یک تصویر بزرگ و کوچک کردن آن با CSS، باعث اتلاف پهنای باند و زمان پردازش میشود.
- فشردهسازی بدون اتلاف: این روش، حجم تصویر را با حذف متادیتای اضافی و دادههای تکراری کاهش میدهد، بدون اینکه کیفیت تصویر کاهش یابد. ابزارهایی مانند TinyPNG، Compressor.io یا افزونههای وردپرس مانند Smush میتوانند این کار را انجام دهند.
- فشردهسازی با اتلاف : این روش، دادههای کماهمیت تصویر را حذف میکند تا حجم به طور قابل توجهی کاهش یابد. این روش ممکن است منجر به کاهش جزئی کیفیت تصویر شود، اما معمولاً این کاهش برای چشم انسان قابل تشخیص نیست. ابزارهایی مانند ImageOptim یا Squoosh این قابلیت را دارند. تنظیم سطح کیفیت را با دقت انجام دهید.
- استفاده از تکنیک Lazy Loading (بارگذاری تنبل):
- چگونگی کارکرد: Lazy Loading به مرورگر میگوید که تصاویر (یا iframe ها) را تنها زمانی بارگذاری کند که کاربر به سمت آنها اسکرول کرده و در معرض دید قرار گیرند. این کار باعث میشود صفحات اولیه سایت بسیار سریعتر بارگذاری شوند، زیرا نیازی به بارگذاری تمام تصاویر صفحه نیست.
- پیادهسازی: در HTML5، میتوانید از ویژگی
loading="lazy"
برای تگ<img>
استفاده کنید. برای سازگاری بیشتر با مرورگرهای قدیمیتر، میتوان از کتابخانههای جاوا اسکریپت مانند lazysizes استفاده کرد.
2. فشردهسازی فایلها
فشردهسازی فایلهای استاتیک مانند CSS، JavaScript و HTML میتواند حجم این فایلها را به طور چشمگیری کاهش دهد و در نتیجه بر افزایش سرعت سایت در موبایل تاثیر دارد.
- Gzip Compression:
- مفهوم: Gzip یک الگوریتم فشردهسازی است که توسط وب سرورها برای فشردهسازی فایلهای متنی (HTML، CSS، JavaScript) قبل از ارسال به مرورگر استفاده میشود. مرورگر پس از دریافت فایل فشرده، آن را از حالت فشرده خارج میکند.
- چگونگی فعالسازی: این قابلیت معمولاً در تنظیمات وب سرور شما (مانند Apache یا Nginx) یا از طریق پنل میزبانی هاست شما فعال میشود. اگر از وردپرس استفاده میکنید، بسیاری از افزونههای کش (مانند WP Super Cache، W3 Total Cache) گزینهای برای فعالسازی Gzip دارند.
- میزان فشردهسازی: Gzip میتواند حجم فایلها را تا 70% یا بیشتر کاهش دهد.
3. استفاده از CDN
شبکه توزیع محتوا (CDN) مجموعهای از سرورهای توزیع شده در نقاط جغرافیایی مختلف است که محتوای ثابت (static content) سایت شما مانند تصاویر، فایلهای CSS و JavaScript را ذخیره و ارائه میکند.
- چگونگی کارکرد: وقتی کاربری از سایت شما بازدید میکند، CDN محتوای درخواستی را از نزدیکترین سرور به موقعیت مکانی کاربر ارائه میدهد.
- مزایا:
- کاهش زمان تاخیر : با نزدیکتر شدن سرورها به کاربران، زمان لازم برای انتقال دادهها کاهش مییابد.
- کاهش بار روی سرور اصلی: بخش زیادی از ترافیک به سرورهای CDN منتقل میشود که باعث سبکتر شدن سرور اصلی شما میگردد.
- افزایش دسترسپذیری: در صورت بروز مشکل در یک سرور، CDN میتواند ترافیک را به سرورهای دیگر هدایت کند.
- ارائهدهندگان محبوب CDN: Cloudflare, Akamai, Amazon CloudFront, KeyCDN.
4. فعال کردن قابلیت کش
کشینگ به معنای ذخیره موقت دادهها برای دسترسی سریعتر در آینده است. دو نوع اصلی کشینگ وجود دارد که برای سرعت سایت مهم هستند:
- کش مرورگر:
- مرورگر کاربر، فایلهای استاتیک سایت شما (مانند تصاویر، CSS، JavaScript) را به صورت موقت در سیستم خود ذخیره میکند. دفعه بعدی که کاربر از همان صفحات بازدید میکند، مرورگر به جای دانلود مجدد این فایلها از سرور، آنها را از کش محلی بارگذاری میکند.
- کش سرور:
- مفهوم: وب سرور شما صفحات کاملاً پردازش شده (HTML) را به صورت موقت ذخیره میکند. وقتی درخواست جدیدی برای یک صفحه میرسد، سرور به جای اجرای مجدد تمام اسکریپتها و کوئریهای دیتابیس، نسخه کش شده را سریعتر ارائه میدهد.
- انواع:
- Page Caching: ذخیره نسخه HTML نهایی صفحه.
- Object Caching: ذخیره نتایج کوئریهای دیتابیس یا قطعات داده پرکاربرد.
- Opcode Caching: ذخیره کد PHP کامپایل شده.
- پیادهسازی: افزونههای کش وردپرس (مانند W3 Total Cache, WP Rocket, LiteSpeed Cache) برای فعالسازی این نوع کشینگ بسیار مفید هستند. همچنین، برخی از تکنولوژیهای سمت سرور مانند Varnish Cache یا Redis نیز به بهبود کشینگ کمک میکنند.
5. کاهش تعداد درخواستهای HTTP
هر بار که مرورگر شما نیاز به دریافت یک فایل (تصویر، CSS، JavaScript، فونت) دارد، یک درخواست HTTP به سرور ارسال میکند. تعداد زیاد این درخواستها میتواند زمان بارگذاری را افزایش دهد، زیرا هر درخواست هزینه سرباری (overhead) خود را دارد.
- ترکیب فایلهای CSS و JavaScript:
- چگونگی کارکرد: به جای داشتن چندین فایل CSS کوچک، آنها را در یک فایل ادغام کنید. همچنین، فایلهای JavaScript را نیز ترکیب کنید. این کار تعداد درخواستهای HTTP را کاهش میدهد.
- ابزارها: ابزارهای Minify و Concatenate (مانند Grunt، Gulp، Webpack) میتوانند این کار را به صورت خودکار انجام دهند.
- استفاده از CSS Sprites:
- مفهوم: مجموعهای از تصاویر کوچک (مانند آیکونها) را در یک تصویر بزرگتر ادغام کنید. سپس با استفاده از CSS (خاصیت
background-position
)، بخش مورد نظر را نمایش دهید. - مزایا: تعداد درخواستهای تصویر را به شدت کاهش میدهد.
- ملاحظات: برای تصاویر بزرگ یا تصاویری که مرتباً تغییر میکنند، ممکن است مدیریت آن دشوار باشد.
- مفهوم: مجموعهای از تصاویر کوچک (مانند آیکونها) را در یک تصویر بزرگتر ادغام کنید. سپس با استفاده از CSS (خاصیت
- کاهش تعداد افزونهها:
- هر افزونهای که نصب میکنید، ممکن است فایلهای CSS و JavaScript خاص خود را به سایت اضافه کند. افزونههای اضافی، تعداد درخواستها و حجم کد را افزایش میدهند. تنها افزونههای ضروری را نصب و فعال نگه دارید.
- Font Awesome و آیکونهای فونت:
- به جای استفاده از تصاویر برای آیکونهای کوچک، از فونتهای آیکون مانند Font Awesome استفاده کنید. این فونتها به صورت یک فایل (یا چند فایل) بارگذاری میشوند و با CSS قابل استایلدهی هستند.
6. بهینهسازی کد
کد تمیز، کوچک و کارآمد، عامل مهمی در افزایش سرعت سایت در موبایل است.
- بهینهسازی کدهای CSS:
- مینفای: حذف فضاهای خالی، کامنتها و کاراکترهای غیرضروری از کد CSS.
- حذف کدهای بلااستفاده: ابزارهایی وجود دارند که میتوانند CSS استفاده نشده در صفحه را شناسایی و حذف کنند.
- ترتیب بارگذاری: فایلهای CSS حیاتی (Critical CSS) که برای نمایش بالای صفحه لازم هستند را در ابتدای
<head>
قرار دهید و بقیه CSS ها را به صورت Asynchronous یا در انتهای<body>
بارگذاری کنید. - اجتناب از
@import
: استفاده از@import
در فایلهای CSS باعث افزایش تعداد درخواستها میشود. به جای آن، فایلها را در تگ<link>
در HTML ذکر کنید.
- بهینهسازی کدهای JavaScript:
- Minification: حذف فضاهای خالی، کامنتها و کاراکترهای غیرضروری از کد JavaScript.
- حذف کدهای بلااستفاده: مشابه CSS، کدهای JavaScript استفاده نشده را شناسایی و حذف کنید.
- Asynchronous و Deferred Loading:
async
: باعث میشود که اسکریپت به صورت موازی با HTML بارگذاری شود و پس از اتمام، اجرای آن متوقف کننده پردازش HTML باشد.defer
: باعث میشود که اسکریپت پس از اتمام پردازش کامل HTML اجرا شود. این روش معمولاً برای اسکریپتهایی که به DOM وابسته هستند، مناسبتر است.
- قرار دادن اسکریپتها در انتهای
<body>
: به طور کلی، قرار دادن تگهای<script>
در انتهای<body>
توصیه میشود تا بارگذاری اولیه HTML مختل نشود.
- کدنویسی تمیز و خوانا:
- هرچند که Minification کد را فشرده میکند، اما داشتن کدهای اولیه تمیز و سازمانیافته، اشکالزدایی و نگهداری را آسانتر میکند.
- استفاده از فریمورکهای سبک و بهینه برای موبایل:
- اگر از فریمورکهای CSS یا JavaScript استفاده میکنید، به دنبال فریمورکهایی باشید که حجم کمتری دارند و برای کارایی در موبایل بهینه شدهاند (مانند Bootstrap v4+ که برای موبایل اول طراحی شده، یا فریمورکهای سبکتر مانند Tailwind CSS).
7. استفاده از AMP
AMP یک فریمورک متنباز است که توسط گوگل توسعه یافته و هدف آن ایجاد صفحات موبایلی بسیار سریع و سبک است.
- چگونگی کارکرد: AMP یک نسخه ساده شده از صفحات وب شما ایجاد میکند که با استفاده از HTML، CSS و JavaScript محدود شده طراحی شده است. این صفحات به صورت خودکار توسط موتورهای جستجو (مانند گوگل) کش میشوند و در نتایج جستجو با یک نماد برق (⚡) نمایش داده میشوند.
- مزایا:
- سرعت فوقالعاده بالا: صفحات AMP تقریباً بلافاصله بارگذاری میشوند.
- بهبود تجربه کاربری موبایل: به خصوص برای سایتهای خبری و بلاگها.
- افزایش دیدهشدن در نتایج جستجو: نمایش در قسمت ویژه carousel موبایل گوگل.
- ملاحظات:
- محدودیتها: AMP محدودیتهای زیادی در استفاده از JavaScript و CSS سفارشی دارد.
- پیادهسازی: نیاز به ایجاد یک نسخه جداگانه از صفحات شما برای AMP دارد یا استفاده از افزونههای وردپرس که AMP را پشتیبانی میکنند.
- مناسب برای همه سایتها نیست: برای فروشگاههای آنلاین پیچیده یا سایتهایی که نیاز به تعاملات زیاد با جاوا اسکریپت دارند، AMP ممکن است ایدهآل نباشد.
8. انتخاب یک هاست مناسب
کیفیت و نوع میزبانی وب سایت شما تاثیر مستقیمی بر افزایش سرعت سایت در موبایل دارد و انتخاب یک هاست خوب اهمیت زیادی دارد.
- سرعت سرور: هاستهای ارزان قیمت معمولاً از سختافزار قدیمی یا منابع اشتراکی ضعیف استفاده میکنند که منجر به کندی میشود. سرمایهگذاری بر روی یک هاست با کیفیت، سرورهای سریع و SSD، ضروری است.
- موقعیت جغرافیایی سرور: انتخاب هاستی که سرورهای آن به اکثر کاربران شما نزدیک باشد، میتواند زمان تاخیر را کاهش دهد.
- نوع هاستینگ:
- هاست اشتراکی: ارزانترین گزینه، اما منابع بین کاربران متعدد به اشتراک گذاشته میشود که میتواند منجر به کندی شود.
- VPS : منابع اختصاصیتر، کنترل بیشتر و عملکرد بهتر نسبت به هاست اشتراکی.
- سرور اختصاصی: بالاترین سطح عملکرد و کنترل، اما گرانترین گزینه.
- بیهنه شده برای وردپر: هاستهای بهینهسازی شده برای وردپرس که معمولاً شامل ویژگیهای مانند کشینگ داخلی، CDN و پشتیبانی تخصصی هستند.
- نسخه PHP: اطمینان حاصل کنید که هاست شما از آخرین نسخههای پایدار PHP (مانند PHP 8+) پشتیبانی میکند، زیرا نسخههای جدیدتر PHP معمولاً عملکرد بهتری دارند.
9. بهینهسازی دیتابیس
اگر سایت شما از دیتابیس (مانند MySQL) استفاده میکند (که اکثر سایتهای مبتنی بر CMS مانند وردپرس اینطور هستند)، بهینهسازی دیتابیس میتواند بر سرعت کلی سایت تاثیر بگذارد.
- حذف دادههای غیرضروری:
- Revision های وردپرس: وردپرس به طور پیشفرض تمام نسخههای قبلی پستها را ذخیره میکند. اینها میتوانند حجم دیتابیس را افزایش دهند.
- Span comments و ترَکبکها: این موارد را حذف کنید.
- دادههای موقت و Transient ها: پاکسازی این دادهها.
- بهینهسازی جداول دیتابیس:
- استفاده از دستور
OPTIMIZE TABLE
در MySQL برای بازسازی و بهینهسازی جداول.
- استفاده از دستور
- کاهش کوئریهای دیتابیس:
- از کوئریهای تکراری یا سنگین خودداری کنید.
- استفاده از Object Caching (که در بخش کشینگ ذکر شد) میتواند تعداد کوئریهای دیتابیس را کاهش دهد.
- افزونههای بهینهسازی دیتابیس: افزونههایی مانند WP-Optimize یا Advanced Database Cleaner در وردپرس میتوانند به این امر کمک کنند.
10. تست سرعت سایت
اندازهگیری و نظارت بر سرعت سایت، بخش حیاتی از فرایند بهینهسازی است.
- ابزارهای مفید:
- Google PageSpeed Insights: این ابزار سرعت سایت شما را هم برای دسکتاپ و هم برای موبایل ارزیابی میکند و توصیههای مشخصی برای بهبود ارائه میدهد. به خصوص، امتیاز “Core Web Vitals” آن بسیار مهم است.
- GTmetrix: یکی دیگر از ابزارهای محبوب که جزئیات دقیقی از عملکرد سایت شما، از جمله زمان بارگذاری، حجم صفحه، تعداد درخواستها و امتیاز PageSpeed/YSlow ارائه میدهد.
- Pingdom Tools: ابزاری برای تست سرعت از موقعیتهای جغرافیایی مختلف.
- WebPageTest: ابزاری بسیار قدرتمند برای تست دقیق عملکرد از مکانهای مختلف و با تنظیمات پیشرفته.
- شاخصهای کلیدی برای نظارت:
- Time to First Byte (TTFB): زمانی که طول میکشد تا اولین بایت اطلاعات از سرور به مرورگر برسد. این شاخص به کیفیت هاست و پردازش سمت سرور مربوط میشود.
- First Contentful Paint (FCP): زمانی که اولین محتوا (متن، تصویر) در صفحه نمایش داده میشود.
- Largest Contentful Paint (LCP): زمانی که بزرگترین عنصر محتوایی قابل مشاهده در صفحه بارگذاری میشود. این یکی از Core Web Vitals است.
- First Input Delay (FID): زمانی که طول میکشد تا مرورگر به اولین تعامل کاربر (مانند کلیک) پاسخ دهد. این نیز از Core Web Vitals است.
- Cumulative Layout Shift (CLS): میزان تغییرات بصری غیرمنتظره در حین بارگذاری صفحه. این هم جزو Core Web Vitals است.
- Total Page Size: حجم کلی صفحه.
- Number of Requests: تعداد کل درخواستهای HTTP.
- برنامهریزی برای تست: به طور منظم (مثلاً هفتگی یا پس از اعمال تغییرات) سرعت سایت خود را تست کنید تا از حفظ و بهبود عملکرد اطمینان حاصل کنید.
نتیجهگیری
در این مقاله نحوه افزایش سرعت سایت در موبایل را توضیح دادیم در تیجه بهینهسازی سرعت سایت برای موبایل یک فرایند مداوم است که نیاز به توجه و تلاش در طول زمان دارد. با پیادهسازی تکنیکهای ذکر شده در این مقاله، از بهینهسازی تصاویر و کدها گرفته تا استفاده از CDN و کشینگ، میتوانید سرعت سایت خود را به طور قابل توجهی بهبود بخشید. به یاد داشته باشید که یک سایت سریع برای موبایل نه تنها تجربه کاربری بهتری را برای کاربران شما فراهم میکند، بلکه مستقیماً بر سئو، نرخ تبدیل و موفقیت کلی کسب و کار آنلاین شما تاثیر میگذارد. با نظارت مداوم و استفاده از ابزارهای تست، میتوانید نقاط ضعف را شناسایی کرده و بهترین عملکرد را برای کاربران موبایل خود تضمین کنید.